Nation alternatif bir medya kurumu mudur? Peki ya Dollars and Sense veya Mother Jones ya da, yine bu çerçevede Z Magazinealternatif medya kurumları mıdır? Bu kurumlar, kararları kabul edebileceğimiz alternatif bir şekilde mi alıyorlar? İşçilerine gerektiğini gibi davranıyorlar mı? Okuyucularıyla iyi ilişkileri var mı? Monthly Review kolektif biçimde örgütlenmiş bir proje olma yolunda iyi bir yönde ilerliyor mu; yoksa akıllıca olmayan seçimler mi yapıyor? Pacifica‘daki sorunlar ne? Bu sorunların, Pacifica’nın “alternatif” yönleri ile yavaş yavaş kaybolan (veya ortaya çıkan) “ana-akım” yönleri arasındaki çelişkiyle bir ilgisi var mı? Üniversite radyo istasyonlarına alternatif diyebilir miyiz? Peki ya mikro dalga radyo istasyonları? Alternatif bir web sitesinin veya internet servis sağlayıcısının nasıl olması gerekir? Peki alternatif bir video yapım şirketi önerisine nasıl yaklaşmalıyız? Seçkin olmayan izleyici/okuyuculara ulaşmak için elimizden geleni yapıyor muyuz? Herhangi bir medya kurumu içinde neyin “alternatif” olup neyin olmadığını nereden biliyoruz? Dışsal koşullar ne zaman “alternatif” amaçlardan ödün verilmesini zorluyor; “alternatif” kurumların bünyesinin dışında olanlar bu konuda nasıl yardım edebilirler? Yine bu çerçevede, verilen ödünler dışsal baskılara verilen mantıklı yanıtlar mı, yoksa kurumların içindeki kararlılık eksikliğini mi yansıtıyorlar; buna nasıl karar verebiliriz? Utne Reader‘da yayımlanan reklamlar, Time Dergisi’nde yayımlananlara alternatif mi? Alternatif medya kurumları ne ölçüde rekabet etmek yerine birlikte çalışmalılar? Her bir proje basitçe kendini korumanın ötesinde ne ölçüde bir şeyler yapmayı dert edinebilir? İlerici “medya tüketicileri” alternatif medyayı ne ölçüde aktif olarak desteklemeli? Eleştirel enformasyonu ücretsiz olarak almanız, uyanık bir alternatif medya tüketicisi olduğunuzu gösterir mi?
Bütün bu sorular, en azından kısmen, alternatif medyayı alternatif kılanın ne olduğuna bağlıdır. Başat yanıt şimdiye kadar hep öz-tanımlama olageldi. Örneğin, Village Voice kendisini alternatif olarak tanımlıyorsa, ama yapısı, finansmanı ve karar alma süreçleri açısından alternatif olmayan kurumlarla neredeyse özdeşse, üstelik bu konularda bir değişim gerçekleştirme de niyeti yoksa, yine de alternatiftir; çünkü Village Voice‘in yönetim kurulu öyle demektedir.
Verilebilecek daha iyi bir cevap ise şu olabilir: Alternatif bir medya kuruluşunun kendine özgü nitelikleri vardır. Ama hangi niteliklerin alternatif olduğu konusunda hiçbir zaman yaygın şekilde dile getirilmiş bir mutabakat olmamıştır. Bir uçta, “tercih ettiğim değerlere sahip olan benim kuruluşum alternatiftir, gerisi değildir” görüşü vardır. Diğer uçta ise, bir kuruluşu “alternatif” yapan niteliklerin çok çeşitli ve kapsamlı olduğu, dolayısıyla her şeye alternatif denebileceği, hiçbirinin bir diğerinden daha alternatif olmadığı görüşü vardır.
On yıllardır alternatif medyayı heyecanla tükettikten ve nasıl bir şey olduğunun kavranmasına ve üretilmesine katkıda bulunduktan sonra, bu meselelerde ne kadar büyük bir belirsizlik içinde olduğumuzu görmekten yoruldum. On yıllar önce, yukarıdaki ikinci tutumu “liberal olmak” olarak adlandırıyorduk. Bununla işleri oluruna bırakmayı, ihtilaf ve tartışma çıkmasın korkusuyla sağlam bir pozisyon almamayı kastediyorduk. Nihayetinde, “liberal olmak” demek, oportünist ve ilkesiz olmak demekti. Evet, bazen kibarca davranmaya dikkat edilmesi, dürüst şekilde kuşku duyulması veya makul şekilde kararsız kalınması yanlış anlaşılıp “liberalizm” olarak adlandırıldı; bu zararı dokunan bir tutumdu. Evet, liberal olmaktan kaçınmak genellikle sürekli saldırıp eleştirmek ve asla destekleyici davranmamak yönünde bir eğilime dönüştü. Bu tutum, savunmacı insanların elinde, marjinal siyasi farkların içi boş siyasi ayrılıklara ve parçalanmaya dönüşmesine yol açtı. Ama ne olursa olsun, bu anlayışı istismar eden aşırı derecede rekabetçi, savunmacı ve hükmedici insanların eğilimine karşın, ilerleme göstermenin kritik bir boyutunun ilkeli normlara sahip olmaktan geçtiği düşüncesi iyi bir düşünceydi. Şirket medyasındaki uzmanlar kendi projelerinin alternatif olduğunu söylüyorsa, az önce bahsettiğim tarzdaki liberalizm, kimsenin bu kendinden menkul tanımı tartışmaması gerektiğini söyleyecektir. Pekâlâ, desteklemeye değer alternatif bir medyaya sahip olmak adına bu iddiaya itiraz edeceğim.
Alternatif medyayı alternatif yapan şey, sözcüğün basit anlamında, ortaya koyduğu ürün olamaz. Çünkü toplumsal meseleler üzerinde duran ya da analitik incelemenin siyasi veya siyasi olmayan bir alanıyla uğraşan veya sanatla ilgili alternatif gazeteler, radyo veya videolar hiç kuşkusuz olabilir. Her türlü makul tanıma göre, nasıl ana-akım bir Scientific American dergisi olabiliyorsa, aynı alanı ele alan alternatif bir dergi de olabilir. Yine nasıl ana-akım bir PC World, Time, Mother Jones veya Z dergisi olabilirse, her birinin aynı alanı ele alan alternatif bir versiyonu da olabilir.
Alternatif olmak için, sadece söz konusu kuruluşun editoryal odak noktasının şu veya bu konu olması yeterli değildir. Ve bir kuruluş olarak alternatif olmak, kuşkusuz sadece editoryal içerik açısından solcu, sağcı veya farklı olmak demek değildir. Alternatif bir kurum olmanın, kurumun örgütleniş ve işleyişiyle de ilgisinin olması gerekir.
Özel veya devlet mülkiyeti olsun, ana-akım bir medya kurumu çoğunlukla kârı azamileştirmeyi veya esas gelir kaynağı için seçkin bir izleyici/okuyucu kitlesini reklam veren kuruluşlara satmayı amaçlar. Böyle bir medya kurumu neredeyse her zaman toplumun tanımlayıcı hiyerarşik sosyal ilişkileriyle uyum içinde olacak ve onları pekiştirecek şekilde yapılanmıştır. Genellikle de öteki belli başlı toplumsal kurumlar, özellikle şirketler tarafından denetlenir ve onları denetler.
Buna karşın, (koşulları elverdiği ölçüde) alternatif bir medya kurumu kârını azamileştirmeye çalışmaz, gelir elde etmek için öncelikle izleyici/okuyucuları reklam veren kuruluşlara satmaz; dolayısıyla geniş ve seçkin olmayan bir izleyici/okuyucu kitlesini hedefler. Böyle bir medya kurumu toplumun tanımlayıcı hiyerarşik sosyal ilişkilerini alt üst etmek üzere yapılanmıştır; öteki belli başlı toplumsal kurumlardan, özellikle şirketlerden yapısal olarak esaslı şekilde farklıdır ve elinden geldiği ölçüde onlardan bağımsızdır. Alternatif bir medya kuruluşu, medya ve toplumsal faaliyeti örgütlemenin yeni yollarını tesis etmeyi hedefleyen projenin bir parçası olarak görür kendini; kendini bir bütün olarak bu amacı ilerletmeye adamıştır, sadece varlığını sürdürmeye değil.
Elbette hafifletici sebep sayılabilecek bazı koşullar olabilir. Bu koşullar, ilerici olmaya çalışan bir kurumun, kâr ve artı değerden vazgeçme, ticari reklamlardan kaçınma, seçkin izleyici/dinleyicilerin dışındaki kesimlere ulaşma, tipik hiyerarşileri ortadan kaldırma vs. gibi motivasyonlara sahip projeleri aktif destekleme kabiliyetini sınırlandırabilir. Toplumsal baskılar, özellikle piyasa baskıları, insanların her zaman bütün cephelerde alternatif yönleri zorlamasını güçleştirebilir. Fakat şunu kesinlikle söyleyebiliriz ki, bütün bu cephelerde ilerleme kaydetmeye çalışmak alternatif olmanın bir koşulu olmalıdır; aksi halde, kendimizi tanımlamak için başka bir sözcük bulmamız gerekecek.
Eğer “alternatif medya” ifadesinin toplumsal bir içerimi olacaksa, bunun bir dayanağının olması gerekir. Ama şu hatadan kaçınmalıyız: Hangi medya seçeneklerinin alternatif olduğunu genel hatlarıyla tanımladıktan sonra, tanımlamamızı başkalarına, bu arada kendimize de saldırmak için kullanmamalıyız. “Alternatif” olmanın ne demek olduğu ve nasıl daha çok alternatif olunabileceğini idrak etmekteki amaç, başkaları ve kendimizin yetersizliklerine saldırmak ve sızlanmak değil, hangi noktalarda gelişme göstermeye ihtiyacımız olduğunu fark etmektir. Ardından da, hangi noktalarda bunun için karşılıklı destekleyici çabalar göstermemiz gerektiğini kavramaktır.
Yukarıdaki açıklamaların ışığında, alternatif olma buyruğunun pratik anlamı en azından kısmen açıktır. Koşullar elverdiği ölçüde şunlar olmalıdır:
- Alternatif medya çalışanları arasındaki gelir farklılıkları muntazaman azalmadır. Eğer hâlâ devam eden farklılıklar varsa, meşru gerekçelere sahip olmalı ve diğerlerine göre bazılarına daha fazla güç sağlamamalıdır.
- Alternatif medya kurumlarındaki çalışma koşulları arasında ciddi farklılıklar olmamalıdır. Yani, yapılması gereken farklı görevler dikkate alındığında, çalışma hayatının genel kalitesinin bütün çalışanlar için benzer olması gerekir. Eğer çalışma koşullarında farklılıklar varsa, daha kötü koşullarda çalışanlar telafi edici şekilde ödüllendirilmeli ve bunun tersi de geçerli olmalıdır.
- Tipik güç ve kararları etkileme hiyerarşileri azaltılmalı ve olanaklar elverdiği ölçüde tamamen kaldırılmalıdır. Bunun pratikte iki ayaklı bir anlamı vardır: Karar alırken kullanılan araçlar katılımcı ve demokratik olmalıdır; öyle ki, genel olarak katılımcılar, etkilendikleri oranda kararları etkileyebilsinler. Ama çalışma (ve eğitim) koşullarının da bütün katılımcıları güçlendirmesi gerekir; böylece katılımcıların oy hakları bir formalite olmaktan çıkmalı ve her katılımcının kendi tercihlerini geliştirecek, ortaya koyacak ve gerektiğinde etkili şekilde savunacak bilgisi, güveni, zamanı ve güvencesi olmalıdır.
- Aşılması güç engeller karşısında bile, iş bölümünün toplumsal cinsiyet ve ırka göre tanımlanması muntazaman azalmalıdır. Bu, şu anlama gelir: Bu kurumların kültürü, çalışanları ve aktörlerinin iş rolleri, feminist ve çok-kültürcü amaçlar barındırmalıdır.
- İzleyiciler/okuyucularla ilişkiler, kurumlarda uyulmaya çalışılan değer ve normlara uygun olmalı, onları geliştirmelidir. Özellikle açıklık, diyalog ve eksiksiz bir iletişim değer ve normlarına uygun olmalıdır. Hedeflenen izleyici/okuyucu kitlesi, geniş ve toplumsal açıdan alâkalı olmalıdır (yani, sadece harcayabilecekleri geliri olan ve reklam veren kuruluşlara çekici gelen izleyici/okuyucular hedeflenmemelidir).
- Başka alternatif medya projeleriyle ilişkiler destekleyici nitelikte olmalıdır. Alternatif medya kurumlarının gündemi sadece öz-korumayla sınırlı olmamalı, alternatif projenin bir bütün olarak ilerletilmesini de içermelidir.
Halihazırda alternatif medya kurumu olarak tanımlanan bir yerde çalışan hemen herkes şunu kolaylıkla fark edebilir: İşyerlerinin ve ürettikleri ürünlerin, toplumda her zaman karşılaştığımız baskıcı toplumsal cinsiyet ve ırk yapıları, işbölümleri ve ödülleri yeniden-üretmemesi gerekir. Yukarıdaki tanımlamanın bu bilince yaptığı katkı, sınıf ilişkileri ve ekonomik yapıya dönük bir hassasiyet, karşılıklı dayanışma ve erişme duygusudur.
Alternatif bir medya kurumunun, bu hedefleri gerçekleştirdiği ölçüde alternatif olabileceğini düşünüyorum. Hiç kuşkusuz bu amaçlar daha fazla inceltilebilir ve açıklığa kavuşturulabilir; alternatif medya kurumlarının yerine getirmek için uğraşması gereken başka hedefler de muhakkak vardır. Farklı alternatif medyalar (işitsel, görsel, yazılı) farklı özelliklere sahip olmakla kalmaz, iki farklı radyo, video veya yazılı medya projesi de çoğunlukla bu hedefleri gerçekleştirmenin epeyce farklı yollarını bulur. Yine de alternatif bir medya kurumunu alternatif kılan şunlar değil midir: Yönlendirici bir amaç olarak kârı ve artı değeri reddetmek, gelir kaynağı olarak reklamları azaltmak veya tümüyle sona erdirmek, geniş ve seçkin olmayan izleyici/okuyucu kitlelerine ulaşmak, iş rolleri, ödüllendirme normları ve karar alma süreçlerinde toplumsal cinsiyet, ırk ve sınıf hiyerarşilerini sarsan yapılar geliştirmek ve alternatif projeyi hayata geçirirken şirket yapısından kaynaklanan ayak bağlarına öden vermemek.
Cevabın “evet” olduğunu varsayarak, alternatif medya kurumlarının bir federasyonda bir araya geldiğini ve bunun, üyelerin medya taahhütlerini gösteren bir tür “sendika etiketi” anlamı taşıdığını hayal edelim. Federasyonun aşırı ölçüde dar, kısıtlayıcı veya safiyet meraklısı olmasına gerek yok. Ama bütün bireysel ve kurumsal üyelerinden alternatif medya hedeflerini gereğince takip etmesini isteyecek. Bu tanımlamaya sahip bir federasyon karşılıklı destek, teşvik, aktivizm, kaynakların ve derslerin paylaşılması, kriz yönetimi ve arabuluculuk için bir araç olabilir; ve bu makalenin başında belirtilen türde sorunlara yardımcı olabilir.
Peki böyle bir federasyon nasıl ortaya çıkacak? İyi haber şu ki, Toronto, Los Angeles, New York, Boston ve başka birkaç şehirdeki medya aktivistleri, karşılıklı destek için medya çalışanları ve aktivistlerinden oluşan aşağıdan yukarıya yerel ittifaklar oluşturuyor. Bu şehirlerde medyada çalışan ve alternatif ürünler yaratma niyetinde olanlar bir araya geliyor ve nasıl birlikte çalışabileceklerini tartışıyor. Son Medya ve Demokrasi Kongresi’nde, ilerici medya kurumlarının bir araya geldiği bir örgütlenme olan Bağımsız Basın Birliği (IPA [[dipnot1]]) kuruldu. IPA şu çalışmaları ya tamamladı veya üzerinde uğraşıyor: Yayımlamaya ilişkin bilgilerinin postalanabileceği bütün üyelere açık bir web sitesi (www.indypress.org); alternatif medyayla ilgili konuların tartışılması için bir ListServe; ortaklaşa kağıt satın almaktan, yenileme ve posta listeleri işlerine destek olmaya kadar çeşitli konularda teknik yardım programları; yetenekli ve ilerici, renkli derili gazetecilerin bulunması, eğitilmesi ve bir işe yerleştirilmesi için bir staj programı; etnik basın ile ilerici basın arasındaki boşluğu kapatmayı amaçlayan bir dizi tartışma ve toplantı; IPA üyelerine doğrudan postayla gönderme işlerinde kullanmaları için düşük maliyetli veya maliyetsiz krediler sağlamak üzere para toplanması; çok sayıda nitelikli, ilerici ve alternatif derginin varlığı hakkında Amerikan halkını bilgilendirmek için ulusal bir tanıtım kampanyası; dağıtımdan bar kodlara kadar her konuyu kapsayan bir dizi el kitapçığı yazılması; abonelerin nasıl destekçi haline getirilebileceğini gösteren eğitimler. (Bu sayıda anlatılan Zapatista uluslararası inisiyatifleri de benzer yönelimleri içeriyor.)
Belki bu çabalarda eksik kalan önemli bir konu, tutarlı bir amaçlar ve değerlendirme normları kümesini olmayışıdır. Bu amaç ve normların yabancılaşmaya yol açmaması için çok kısıtlayıcı olmaması, güçten düşürücü olmamak için çok yargılayıcı olmaması, ama alternatiflik özelliklerini yadsıyacak kadar da belirsiz olmaması gerekiyor. Bu yüzden, aylar önce Z dergisinde ortaya attığımız bir önerinin devamı ile yazıya son vermek istiyoruz. Bu sefer önerimizi, daha önceki metinden bazı hususları da kapsayan, olası bir federasyon için olası bir misyon bildirisi şekilde dile getiriyoruz. İnsanların bu fikirleri, ileriye doğru harekete geçmenin temeli olarak tartışacağını ve geliştireceğini umuyoruz. Eğer bir federasyon kurmaya karar verirsek, gelişip çeşitlilik barındırabilmesi için yeterince kapsayıcı olması gerekir. Ama geliştirmeye ve çeşitlendirmeye değer olabilmesi için de gerçek bir alternatif medya kimliğini tanımlayabilmesi gerekir.
FAMAS için Misyon Bildirisi:
FAMAS, alternatif medya projeleri ve kurumları artı alternatif medyayı destekleyen bireylerden oluşan bir federasyondur. FAMAS şu kuruluş ve bireyleri kapsayabilir: Yapımcı kuruluşlar (örneğin yayıncılar, radyo ve ses kayıt projeleri, film şirketleri, izleme grupları, medya enstitüleri); dağıtım kuruluşları (örneğin alternatif kitapçılar, spiker büroları, radyo istasyonları, organizasyon ve konferanslar vs.); yapımcı bireyler (örneğin yazarlar, film yapımcıları, karikatüristler, muhabirler, araştırmacılar, web tasarımcıları, spikerler, fotoğrafçılar, gösteri sanatçıları, halk sanatçıları, komedyenler) ve ilerici ve alternatif medya “tüketicileri” (örneğin, okuyucular, dinleyiciler, izleyiciler). FAMAS’ın kurumsal ve bireysel üyeleri sadece kendi gündemlerini değil, aşağıdakileri gerçekleştirmek üzere birlikte çalışmayı da taahhüt ederler:
- Eylemlerimizle alternatif medyanın ne olduğu ve neden desteklenmeye değer olduğunu göstermek.
- Alternatif medyanın kapsam ve etkisini güçlendirmek ve bir diğerinin çabasına karşılıklı katkıda bulunmak.
- Pozitif bir toplumsal dönüşüm için ana-akım medyayı kullanmaya çalışanlara yardım etmek.
- Alternatif medya ile ürünlerini kullananların kendi arasındaki iletişimi güçlendirmek.
Yapı
FAMAS’ın iki tür üyesi vardır: Alternatif medya kurumları ve alternatif medyayı destekleyen bireyler. FAMAS’ın bütün kurumsal ve bireysel üyeleri aşağıdaki amaçları gerçekleştirmek üzere alternatif medyanın iç yapısı, ücret skalası ve karar alma süreçlerine ilişkin FAMAS’ın ortak kılavuz ilkelerini benimsemeyi taahhüt eder:
- Daha iyi bir toplum için çalışırken hayata geçirmeyi ümit ettiğimiz değerleri yansıtmak.
- Medya çalışmamız ve gündemlerimize dönük olarak toplumdaki yozlaştırıcı ve tarafgirliği dayatan baskılara karşı koymak.
- Kendi çalışanlarımız arasındaki eşitsizliklerin üstesinden gelmek.
- Yukarıdaki ilke, FAMAS’ın bütün kurumsal üyelerinin şunları yapmayı taahhüt ettiği anlamına gelir: Çalışanlar ve gönüllüler arasında sınıf, toplumsal cinsiyet, cinsiyet, ırk, etnisite veya başka kültürel kimlikler dolayısıyla oluşan, güçlendirme veya çalışma hayatı kalitesindeki farklardan kaynaklanan hiyerarşik bölünmeleri azaltmak ve sonunda ortadan kaldırmak.
- Irk ve toplumsal cinsiyetle ilgili olarak FAMAS üyesi kuruluşlar şu ilkeyi kabul eder: Çalışanların davranışı veya bilincinde yarattığı etkiler dolayımıyla veya ödüllendirme yoluyla ırkçılığı ve/veya cinsiyetçiliği yeniden-üreten kültürel veya akrabalıkla ilgili özellikler, yapılan işlerin bünyesinde olmamalıdır.
Sınıfla ilgili olarak, FAMAS üyesi kuruluşlar yukarıdaki hedeflere ulaşmak için bilinen iki yolun şunlar olduğu konusunda hemfikirdir:
- Küçük projeler ve kuruluşlar söz konusu olduğunda bir kolektif şeklinde çalışmak; genellikle işlerde önemli ölçüde örtüşme sağlamak ve işler arasında çok sayıda rotasyon gerçekleştirmek;
- Bütün büyük çaplı faaliyetlerde, her çalışanın güçlendirici ve hayat kalitesi üzerindeki etkileri bakımından bütün diğerleriyle benzer bir sorumluluk ve görevler bileşimine sahip olmasını sağlamak için dengeli iş bileşenlerinin olması.
FAMAS üyeleri aynı zamanda şu konuda da hemfikirdir: Pozitif değerler barındırmakta yapısal olarak başarılı ya da başarısız olmanın açık bir göstergesi gelir dağılımıdır. En düşük ücretten en yükseğine kadar ücretler arasındaki farkı azaltmak ve ödüllendirmede geriye kalan farklılıklara dönük adil bir mantığı güvenceye almak, bütün FAMAS üyesi kuruluşların amacıdır. O halde, FAMAS üyeleri şu ödüllendirme normunun hayata geçmesi için çaba gösterirler: Ödeme, özel ihtiyaçlara ayrıca dikkat ederek, gösterilen gayret ve fedakârlığa göre yapılmalıdır.
Dolayısıyla, FAMAS üyeleri, bahsedilen amaçların gerçekleşmesi belirli bir zaman alacak olsa da, nihayetinde alternatif bir medya kuruluşunda farklı ücretleri meşrulaştıran biricik gerekçenin şu olduğunu kabul eder: Çalışanlar, ya daha zor koşullarda veya uzun süre çalıştıkları, veya (gerçekten geçerli bir sebepten ötürü) daha az tatminkâr bir iş yaptıkları için, ya da giderilmesi gereken acil bir ihtiyaçları olduğundan daha fazla ücret alır. Bu bağlamda, en yüksek saat ücretinin en düşük saat ücretine oranı çok büyük olmaz.
Karar alma süreçleri
İdeal bir çerçevede ve kaynaklarla dışsal sınırlamalar izin verdiği ölçüde, FAMAS’a üye kurumlarda çalışanlar örgütlenmeleri ve eylemleriyle ilgili (ve FAMAS içinde) kararlar alırken, bu kararların neticelerinden etkilendikleri oranda kararlara katılım gösterir.
Örneğin, birisinin masasını nasıl düzenleyeceği gibi sadece kendisini etkileyen durumlarda, birey neredeyse diktatörce söz hakkına sahiptir, çünkü başka kimse bu durumdan ciddi şekilde etkilenmez. Buna karşın, çok sayıda kişinin etkilendiği kararlar söz konusu olduğunda, en iyi yaklaşım, neticeyi belirlemek için yüzde 50 + 1 veya üçte iki çoğunluk ya da konsensüs gibi kriterlerle birlikte herkese bir oy hakkı verilmesi olabilir. Eğer bir karar öncelikle bir çalışma ekibini etkiliyorsa, projenin bütünü tarafından bazı genel kılavuz kurallar konabilir; çalışma ekibi, bu çerçevede uygulama şemalarına kendisi karar verebilir.
FAMAS her türlü karar için belirli bir oy verme prosedürü öngörmez. Bunun yerine, aşağıdaki ilkeleri gözetir:
- neticelerden etkilenen herkesin etkilendiği oranda karar alma süreçlerine katılması için çaba göstermek, ve
- bütün çalışanların iş koşulları itibarıyla güçlenmesi, böylece herkesin karar süreçlerine katılırken isteklerinin neticeleri etkileyeceğine benzer şekilde güven duymasını sağlamak.
İnsanların etkilendiği oranda kararlara katılması artı herkesin, iş koşulları itibarıyla benzer güce sahip olması mükemmel şekilde uygulaması zor kriterlerdir, özellikle de bizim toplumumuzda. Fakat bu yönde önemli bir ilerleme kat edilebilir. Diğer yandan, işçilerin orantılı karar alma süreçlerinden dışlanması gibi karşıt yöndeki ana-akım normlar veya örgütsel karar alma süreçleriyle ilgili bilgi ve becerilerin eşitsiz şekilde (seçkinci) dağılımı doğrultusunda aktif kararlılığı ayırt etmek zor değildir.
FAMAS’ın Programı
FAMAS geliştikçe, taahhütlerine yönelik mücadele etmeleri ve değerlerini geliştirmeleri için kendisini “alternatif” gören her tür medyaya baskı yapılmalıdır. Üye örgütlenme ve projelerin, bütün alternatif medyanın ve eğitimin kaydettiği gelişmeyi kendi gelişmesi olarak görmesi gerekir; aynı şey bireyler için de geçerlidir. FAMAS, sadece kendini muhafaza etme amacına karşı bir güvenceye dönüşür. Bu nedenle, koşullar izin verdiği ölçüde, her üye örgütlenme ve bireyin, diğer bütün FAMAS üyelerinin gelişmesine katkıda bulunması veya çeşitli yollarla imkânlar sağlaması gerekir. Bu, eleştiri, ilan, yorumlar vs. aracılığıyla daha geniş kesimlere ulaşması için kurumların birbirlerine yardım etmesi veya çalışmalarını tanıtmayı içerebilir. Ya da kaynakların, içeriğin veya bireylerin tüketim tercihlerinin paylaşılması ve koordine edilmesi, dağıtım için yardım edilmesi gibi daha karmaşık düzenlemeleri de içerebilir.
FAMAS demokratik şekilde işler, hiyerarşilere meydan okur, alternatif, katılımcı karar alma süreçleri geliştirir; büyüyüp güçlenmeyi hedefler, bütün üyelerinin deneyimleri ve etkinliğinin zenginleşip çoğalması için çaba gösterir.
FAMAS’ın kendine ilişkin bilgiler vereceği, üyelerine linkler verip onlardan gelen bilgileri iliştirebileceği bir web sitesinin olması bir proje olarak önerilebilir. FAMAS bütün üyeleri/projeleri için halka açık bir site oluşturabilir ve tek tek veya bütün siteleri tanıtmak için üyelerinden gelen malzemeleri çekici internet sayfalarına vs. dönüştürebilir.
FAMAS topluluğunu güçlendirmek ve genişletmek, aynı zamanda basitçe bileşenlerinin toplamından daha farklı bir yapı haline getirmek için başka bir proje de şu olabilir: FAMAS, üye kurumlar topluluğunu, el birliğiyle geniş bir izleyici/okuyucu kitlesine tanıtabilir. Örneğin, FAMAS, izleyici/okuyucu kitlesini, ürünler satın alıp kampanyalara bağış yaparak, varlığını duyurarak, görüş bildirip eleştiri yapmak yoluyla içeriği geliştirerek, tartışmayı zenginleştirmek üzere mektuplar yazarak vs. alternatif medyayı desteklemenin önemi konusunda eğitebilir. İkincisi, FAMAS kitle e-postaları ve ilanların, çok sayıda alternatif medya hizmetini duyurmayı amaçlayan faaliyetlerin sponsorluğunu yapabilir; abonelik veya satın alma yoluyla çeşitli hizmetlerden indirimli faydalanma seçenekleri sunabilir. FAMAS matbaacılar ve kitapevleri gibi başka sektörlerle ilişki kurulmasına da katkıda bulunabilir.
FAMAS’ın, alternatif radyo istasyonları veya bölgesel haftalık gazeteler arasında, ülke çapında bir şebeke yaratılması gibi ortak, alternatif bir kitle medyası projesi için kaynakların birleştirilmesine öncülük etmesi de düşünülebilir.
Bununla bağlantılı başka bir girişim de, bütün üye kurumları, posta listelerini ücretsiz olarak diğer üye kurumların kullanımına açması yönünde teşvik etmek, hatta belki de üyeliğin bir koşulu haline getirmek olabilir. İkincisi, FAMAS’ın şu amaçlar doğrultusunda bir kampanya başlatması düşünülebilir:
- ilerici halk kesimlerini, ilerici mektuplar göndermenin alternatif medya kurumları oluşturmak açısından vazgeçilmez olduğunu konusunda eğitmek;
- mevcut alternatif medya örgütlenmelerini, tek tek örgütlenme ve projeler hepsinin eriştiği kitleden faydalandığı takdirde bunun herkesin yararına olacağı yönünde eğitmek;
- FAMAS halka açık etkinliklerde – konserler, konferanslar, halka açık konuşmalar, mitingler vs. – daima alternatif medyanın mevcut olması için üyelerini teşvik edip uyarabilir; alternatif medyanın mevcudiyetini elbirliği ile örgütleyip harekete geçirebilir.
Keza FAMAS her üye kurumdan görsel/yazılı içeriğini, izleyici/okuyucu kitlesi örtüşmeyen daha küçük üye örgütlenmelere ücretsiz sağlamasını istemelidir. Bu şekilde, aylık periyodik yayınlar makalelerini, aynı türden olmayan yerel haftalık gazetelere ve haber bültenlerine veya diğer daha küçük yayın organlarına verebilir. Büyük radyo istasyonları ve prodüktörler, belirli bir süre sonra şovlarını başka bölgelerdeki daha küçük istasyonlara ücretsiz verebilir. FAMAS, faksla, postayla veya disketle, kağıt ya da başka bir ortamda gönderilebilecek bütün gerekli malzemeleri (yazılı veya işitsel) hazır bulundurabilir ve bir servis ofisi gibi faaliyet göstererek veya mevcutlarla birlikte çalışarak isteyen uygun bir medya mahrecine bunları gönderebilir. Böylece, yazarlar ilk ödemelerini, ilk (en büyük) yayıncıdan alır – aksi halde, zaten alıp alabileceklerinin hepsi budur. Bunun yanı sıra, eserlerinin daha büyük bir görünürlük kazanmasını da sağlamış olurlar. FAMAS’ın bu şekilde veya başka yollarla teşvik edeceği alternatif medya camiasının büyüyen boyutu ayrıca yazarlara, program prodüktörlerine vs. daha iyi ücretler ödenebilmesi için daha fazla finansman demektir.
FAMAS, serbest çalışan yazarlar, fotoğrafçılar, işitsel malzeme prodüktörleri, film yapımcıları, gösteri sanatları oyuncuları, web tasarımcıları, sanatçılar vs. için bir ajans olarak faaliyet gösterebilir. Serbest çalışan bireysel prodüktörler malzemelerini, basit ve indeksli olarak görünebilecek şekilde FAMAS üyesi bütün örgütlenmelere verebilirler. Üye örgütlenmeler de daha sonra serbest çalışan kişilerden malzemeleri talep edip ödemeleri doğrudan ona yapabilirler. Elbette bu çeşitli şekillerde yapılabilir; FAMAS’ın burada karşı karşıya kalacağı görev, faaliyetinin diğer bütün veçhelerinde olduğu gibi, sürece katılan herkesin yararına ortak bir yol bulmak olacaktır.
FAMAS’ın üstlenebileceği başka bir rol de, karşılıklı destek ittifaklarını kolaylaştırmak olabilir. Bu ittifaklar, tek bir medya türünde oluşturulabilir. Örneğin, Federasyon, basılı ürün yayıncıları ile haftalık yerel gazeteleri temasa geçirebilir (bu yönde bir girişim halihazırda IPA tarafından yürütülüyor) veya film ve TV prodüktörlerini bir araya getirebilir vs. Örneğin FAMAS, alternatif radyonun kendi alanında alternatif basılı medyayı tanıtmasını sağlayabilir; öte yandan da alternatif basılı medyanın, radyo istasyonun program akışına yer vermesini temin edebilir. Ya da spiker bürolarının FAMAS üyeleri ve medya projelerini tanıtmasını veya bunun tersini sağlayabilir. Ya da ilerici müzisyenlerden gösterilerinde alternatif medyanın bulunmasına imkân vermesini isteyebilir; diğer yandan, alternatif medyanın da onların eserleri hakkında eleştiri yazıları yayımlamasını talep edebilir. Ya da enformasyon sağlayıcıları ve kreatörleri (creators), Küresel İletişim Enstitüsü [[dipnot2]] (IGC) ve ZNet gibi telekomünikasyon projeleriyle temasa sokabilir; bunun tersini de yapabilir. Daha genel olarak FAMAS, her üyenin, referans yaparak, eleştirerek, haber ve bilgi aktararak veya faaliyetlerini farklı şekillerde tanıtarak diğer üyelerin ürünlerini okuyucu, dinleyici veya izleyicilerine ulaştırmasını kolaylaştırabilir.
FAMAS, kitapçılar ve temsilciliklerde veya etkinlikler, konferanslar, konuşmalar vs.’de siyasi materyal için alternatif satış noktası ağını güçlendirmek amacıyla alternatif yayıncılar, kitapçılar ve dağıtımcılarla çalışabilir; veya yenilerini kurmak için uğraşabilir.
FAMAS, araştırmacı, periyodik yayın veya başka enformasyon sağlayıcılarına, ilgili dergi, gazete ve radyo şovlarına ihtiyaçlarını bildirmeleri için ulusal aktivist örgütlenmelere, yerel, cemaat ve taban hareketleri projelerine çeşitli yollar sunabilir. Benzer şekilde, taban hareketlerinden olaylar vs. hakkında haber almaları için enformasyon sağlayıcılarına bir kanal oluşturabilir.
FAMAS aynı zamanda stajyerler için bir takasçı ve işler için bir ilan panosu işlevi de görebilir. Dahası, her prodüktörün başkalarına deneyimlerini aktarması ve başkalarının teknik, örgütsel ve toplumsal deneyim ve yeniliklerini öğrenmesi için kanalize edici bir mekanizma gibi işleyebilir. Hatta gerektiğinde teknik kaynakların paylaşılmasını da sağlayabilir.
FAMAS için başka bir ihtimal de şu olabilir: Üyeleri için bir tek pakette toptan finansman sağlama işine girişebilir. Federasyon finansman sağlayacak camiaya gidip “şimdi, bizim aracılığımızla alternatif medyayı, ana-akım medyada gerçeği destekleyin ya da hiç finansman sağlamayın” diyebilir. Bu şekilde, FAMAS bağışçıların desteğini, medya aktivistleri camiasının spesifik isteklerine uygun olarak kanalize edecektir. Bu tür kararları bağışta bulunanların inisiyatifine bırakmak yerine, Federasyon toplanan paraları uzlaşma sağlanmış normlarına, tüzüklerine veya oylama sonuçlarına göre dağıtmaktan sorumlu olacaktır.
İçeriğe gelince, Federasyon, örneğin, pozitif ayrımcılık veya şirketlerin yoksulluktaki payı vs. üzerinde yoğunlaşılması gibi, odaklanma alanları veya enformasyon kampanyaları önerebilir … Böylece, üye örgütlenmelerin iletişim faaliyetinde belirli bir ortaklık yakalanabilir.
FAMAS düşüncelerin özgürce alışverişini destekleyebilir, sansür ve medyanın tekelleşmesine karşı savaşabilir; medya kampanyaları ve uydurmalarına karşı faaliyet yürütebilir. Yine, örneğin geçenlerdeki telekomünikasyon yasa tasarısı gibi, Kongre’de belli tasarılara veya ulusal düzeyde başka gerici medya politikalarına karşı mücadele verebilir. Aynı şekilde, sağ kanadın saldırısına uğrayan FAMAS üyelerini koruyabilir.
FAMAS’ın çalışması, üye kuruluşların ve bireylerin yaptığı ödemelerle finanse edilebilir. FAMAS’a katılan her serbest çalışan yazar veya sanatçı, okuyucu veya izleyici yıllık olarak belirli bir miktar aidat ödeyebilir. Her örgütlenme de, büyüklüğü ve bütçesiyle orantılı bir aidat ödeyebilir. FAMAS büyüdüğü ve finansal ihtiyaçları arttığı ölçüde, üye örgütlenme ve bireylerin sağladığı fayda da artacaktır.
FAMAS, Bağımsız Basın Birliği, ülkenin pek çok yerindeki yerel medya çalışanları inisiyatifleri, Medya ve Demokrasi Kongresi ve diğer ilintili girişimlerin bir devamı olarak ve bu çalışmanın gelişmesiyle oluşabilir.
Önerdiğimiz Federasyon, şu anda alternatif medyayı izleyenlerin desteğini artırması, henüz alternatif medya ile ilişkilenmemiş olanların da varlığından haberdar olmasını sağlayacak şekilde faaliyet gösterecektir. Bunun yanı sıra, FAMAS’ın bir diğer amacı, araştırma gruplarından medya izleme gruplarına, film projelerinden haftalık radyo şovlarına, işitsel malzeme üreten sanatçı ve şirketlerden telekomünikasyon projelerine, alternatif kitapçı ve dağıtımcılardan spiker bürolarına ve yayınevlerinden haftalık ve aylık periyodik yayınlara kadar her alternatif medya projesi ve kurumun, diğerlerinin gelişmesinden istifade etmesi için faaliyet göstermek ve diğerlerinin gelişmesine güncel gündemlerinin bir parçası olarak katkıda bulunmasını sağlamaktır. Dayanışma içinde özerklik.