25 Mayıs - 8 Haziran İç Politika Değerlendirmesi

25 Mayıs – 8 Haziran İç Politika Değerlendirmesi

Yazar: Toplumsal Gündem Çalışma Komisyonu 23.06.2019

25 Mayıs – 8 Haziran Gündem Değerlendirme

İç Politika

Açlık Grevleri ve Öcalan görüşmeleri:

Bu iki haftalık dönemdeki belki de en önemli gelişme, Abdullah Öcalan’ın kendisi ile yapılan görüşmede gündeme gelen açık çağrısı sonucu açlık grevlerinin, başka bir kayıp daha yaşanmadan sonlandırılması oldu.[1] Akabinde, bayram nedeniyle ailesi ile yapılan görüşme kanalı ile Öcalan, hem devlete hem de toplumsal muhalefete dönük önemli mesajlar verdi. Mevcut paradigmalar içerisinde yaşanan sorunların çözülemeyeceğine değinen Öcalan, Suriye’de yaşanan gelişmeler hakkında memnun olduğu noktalara işaret etti, çeşitli uyarılarda bulundu. Açlık grevlerinin sürekli uygulanacak bir siyasi eylem olmadığını vurguladı.[2]

Açlık grevleri sonrası, grevi bırakan eylemcilere gerekli tedavinin uygulanmadığı iddiaları tartışma konusu oldu. İHD İstanbul Şubesi açlık grevini sonlandıranların karşılaştığı sorunları açıkladı ve Adalet, İç İşleri ve Sağlık bakanlıkları ile cezaevi idarelerinden yetkilileri bu sorunlara derhal çözüm üretmeye çağırdı.[3]

Kuzey Irak (Hakurk) Pençe Harekatı

Türkiye Kuzey Irak’a yönelik yeni bir askeri harekat başlattı. Önemli PKK gerillalarının hedef alındığı iddia edilen harekatın seçimler öncesi iç politikaya dönük bir girişim olduğu iddiaları arasında, öldürülen gerilla ve verilen şehit sayılarının yarıştırıldığı pek de yeni olmayan bir süreç yaşandı.[4]

Hak İhlalleri

Halfetili Abdullah Yıldırım, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ‘işkenceye sıfır tolerans’ sözlerine vücudundaki işkence izlerini göstererek yanıt verdi.

Urfa’nın Halfeti ilçesine bağlı Dergili Mahallesi’nde yaşanan çatışmanın ardından Bozova’nın Koçhisar Mahallesi’nde gözaltına alınan yurttaşlar, Tayyip Erdoğan’ın “yargı reformu” adı altında açıkladığı “işkenceye sıfır tolerans” sözlerine vücutlarındaki işkence izleriyle yanıt verdi. Gözaltına alındıktan sonra hem götürüldüğü Yaylak Jandarma Karakolu’nda, hem de Urfa Emniyet Müdürlüğü TEM Şube’de ağır işkencelerden geçirilen Abdullah Yıldırım, gözaltında tutulduğu süre içinde işkence gördüğünü kaydetti.[5] Uluslararası Af Örgütü, Halfeti’de gözaltında işkence görenlere “bağımsız tıbbi desteğe erişiminin sağlanması” talebiyle Acil Eylem Kodu ile imza kampanyası başlattı.[6]

Akademisyen Yargılamaları

“Bu suça ortak olmayacağız” bildirisini imzaladıkları için “Terör örgütü propagandası” suçlamasıyla yargılanan akademisyenlerin duruşmaları devam etti. Önceki dönemde olduğu gibi, bu duruşmalarda da beraat talepleri sonuçsuz kaldı.[7]

Gazetecilere Yönelik Saldırılara Tepkiler

Gazeteci ve yazarlara yönelik artan saldırılarla ilgili olarak tepkiler sürüyor. Son olarak Odatv yazarı, gazeteci Sabahattin Önkibar’a yönelik saldırıya meslek örgütleri ve siyasiler tepki gösterdi: “cesaret veren cezasızlık hali, yeni şiddet olaylarını doğuruyor”.[8]

Kemal Kurkut Cinayetinde İkinci Rapor: Mermi Yerden Sekti

Diyarbakır’da 21 Mart 2017 tarihinde Nevruz kutlamaları başlamadan önce polislerce öldürülen üniversite öğrencisi Kemal Kurkut cinayeti ile ilgili ikinci bir bilirkişi raporu hazırlandı. Bu raporda Kurkut’un bu kez doğrudan değil, yerden seken mermi ile vurulduğu ileri sürüldü.
Diyarbakır 7. Ağır Ceza Mahkemesi’nde hakkında olası kastla adam öldürmek suçundan ömür boyu ağırlaştırılmış hapis cezası istemiyle dava açılan polis memuru Y.Ş., doğrudan ateş etmediğini, yerden seken mermi ile Kurkut’un vurulduğunu savunmuştu. Verilen ilk rapor ile, polis memuru lehine ters düşen ikinci rapor kuşku ve tartışmalarla karşılandı.

Kızıltepe JİTEM Davasında Savcıdan ‘Dava Düşsün’ Talebi

Mardin’in Kızıltepe ilçesinde JİTEM tarafından 1992-1996 yılları arasında 22 kişinin kaçırılarak öldürülmesine ilişkin 9 sanığın yargılandığı davada cumhuriyet savcısı esas hakkındaki mütalaasını verdi. Mütalaada, bazı infazlar ile terör örgütü kurma, yönetme ve üyesi olma suçları yönünden davanın zamanaşımı süresinin dolduğu gerekçesiyle düşürülmesi istendi. Maktul yakınları, zaten mahkemeye herhangi bir güvenleri olmadığını belirterek tepki gösterdiler.[9]

Diğer

Gazeteci Kadri Gürsel yeniden cezaevinde: beraat etmem gerekirdi.

Hukuki gerekliliği son derece tartışmalara yol açan bir karar ile önce Metris Cezaevi’ne konulan gazeteci Kadri Gürsel, daha sonra denetimli serbestlik başvurusu yaptı ve serbest bırakıldı.

Ünlü sanatçı Alpay konser sırasında “Sıradaki şarkım, devlet tarafından zalimce katledilen insanlara gelsin” deyince ihbar üzerinde hakkında soruşturma başlatıldı.[10]

CHP İstanbul İl Başkanı Kaftancıoğlu hakkında sosyal medya paylaşımları nedeniyle 17 yıla kadar hapis istenen iddianame İstanbul 37. Ağır Ceza Mahkemesince kabul edildi. İddianamede Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın da aralarında bulunduğu sekiz kişi müşteki sıfatıyla yer aldı. İlk duruşma 28 Haziran’da.[11]

Dersim /Tunceli Tartışmaları

Maçoğlu Belediye Meclisi kararıyla kent tabelasını Dersim olarak değiştirdi. Tabela Valilik tarafından indirildi. Konu Hükümet ve Belediye arasında gerilime yol açtı. Bir iş yerine ceza kesmeye çalışan zabıtalar valilik ve polis tarafından engellendi. Zabıtalar gözaltına alındı.[12] Dersim tabelası 2016 öncesinde zaten asılmıştı. Çift tabela kullanılıyordu. Bir tür kazanılmış hakkın yeniden gündeme getirilmesi olarak yorumlanabilecek gelişmeler, oldukça sert tepkilerle karşılaştı. Buna karşın süreci erken ve yeterince tartışılmadan yapılmış bir hamle olarak gören kesimler de oldu.

Bu tartışmaların esnasına ve sonrasına, Binali Yıldırım’ın seçim hamlesi olduğu su götürmeyen girişimleri eşlik etti: Diyarbakır’da bölgeyi Kürdistan terimi ile tarif etti. Kürtçe kursuna tartışmasız desteğini açıkladı.[13][14]

Yargı Reformu Tartışmaları ve Feyzioğlu’nun Tavrı

Türkiye’de yargının düştüğü durum birçok yönden sert eleştirilere tabi olurken, Yargı Reformu ismi ile Cumhurbaşkanı tarafından açıklanan paket birçok tartışmayı beraberinde getirdi. Bazı kesimler girişimi Türkiye’nin AB üyeliği sürecinde bir yumuşama beklentisine dayandırırken, paket genel olarak pratikte ne anlama geldiği belirsiz retorikler olarak tanımlandı ve eleştirildi. Ön tartışmalardan negatif beklenti oluşmuş nafaka konusunu (şimdilik) kapsamaması olumlu karşılanırken, boşanma süreçlerinde önce arabuluculuk mekanizmasının devreye girecek olması rahatsız edici bir gelişme olarak not edildi.[15] [16][17][18]

Bu tartışmalar sırasında Cumhurbaşkanının “bazı” avukatlara yeşil pasaport verileceği açıklamasını şiddetli sevinç gösterileri ile karşılayan Metin Feyzioğlu eleştirilerin hedefi oldu.[19][20]

Seçim

Seçim tarihi yaklaştıkça, özellikle iktidar cephesinde “kazanmak için her yol mübah” terimini utandıracak hamleler gelmeye başladı. Arka planda kalmayı tercih etmiş olan Erdoğan sahalara bol islam vurgulu bir söylem ile döndü: “Burası İstanbul, bir diğer adıyla İslambol. Burası Konstantinapol değil ama burayı böyle görmek isteyenler var. Böyle görmek isteyenlere karşı 22 günümüz var.” dedi.[21]

Bu sırada İmamoğlu’na dönük anti propaganda ırkçı tonlardan, kumpaslara salınıyordu. Rumluk “suçlamaları” sık sık gündeme taşınırken, İmamoğlu’nun bayram dolayısı ile Karadeniz bölgesine yaptığı ziyarete dönük yoğun ilgi bu tutumun ters teptiği izlenimi yarattı.[22]

İmamoğlu’nun Karadeniz gezisi Ordu Valisi ile havaalanında “VİP’den geçersin geçemezsin” ve “it dedi, demedi” atışmaları ile son buldu.[23] CHP ileri gelenleri olayın Valinin aleni tuzağı olduğunu ilan ettiler. Bu tartışmanın hangi tarafa puan kazandıracağı şimdilik belirsizliğini korumakta. Anketlerde birkaç puan önde gözüken İmamoğlu, kendisini sadece Türkiyeli seçmene kanıtlamakla yetinmiyor, ABD gazeteleri aracılığı ile dünyaya da mesaj veriyor.[24]

[1] https://bianet.org/bianet/siyaset/208853-ocalan-aclik-grevlerinin-sonlanmasi-cagrisi-yapti-grevler-ve-olum-oruclari-amacina-ulasti

[2] www.bianet.org/bianet/siyaset/209162-abdullah-ocalan-siyaset-aclik-grevleri-uzerinden-sonuna-kadar-yapilmaz

[3] https://bianet.org/bianet/insan-haklari/208912-ihd-den-aclik-grevleri-sonrasi-tedavi-raporu

[4] https://t24.com.tr/haber/milli-savunma-bakanligi-kuzey-irak-a-havadan-ve-karadan-harekat-baslatildi,823363

[5] https://www.artigercek.com/haberler/biz-kendi-kendimize-mi-iskence-yaptik

[6] https://bianet.org/bianet/insan-haklari/208840-halfeti-de-yasananlarla-ilgili-af-orgutu-acil-kodlu-imza-kampanyasi-baslatti

[7] https://bianet.org/bianet/ifade-ozgurlugu/208917-mahkeme-tck-301-den-sorusturma-izni-istedi-esasi-kapatti

[8] https://bianet.org/bianet/medya/208907-cesaret-veren-cezasizlik-hali-yeni-siddet-olaylarini-doguruyor

[9] https://www.artigercek.com/haberler/kiziltepe-jitem-davasinda-savcidan-dava-dussun-talebi

[10]www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/1425047/Teror_sorusturmasi_acilan_Alpay_dan_aciklama__Gezi_Direnisi_ni_savunmak_terorse_ben_teroristim.html

[11] https://www.gazeteduvar.com.tr/gundem/2019/05/27/kaftancioglu-hakkindaki-iddianame-kabul-edildi/

[12]http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/1417018/Tunceli_de_zabitalar_gozaltina_alindi…_Baskan_isyan_etti.html